Inge XII

De volgende groep kwam inderdaad nog niet de volgende dag en dat was maar goed ook, want Inge had de hele dag nodig om bij te trekken. “Ik loop moeilijk,” zei ze tegen Bart, “en dat is allemaal jouw schuld.” Bart negeerde haar klachten, maar was die dag wel extra zorgzaam voor haar. Inge was slim genoeg om niet meer terug te komen op haar vermoedens voor wat betreft de aard van de relatie tussen Ada en Breuer, maar het fascineerde haar wel. Bart was op zijn eigen manier helaas toch te veel heer om veel los te laten en daarom was er altijd nog een kleine kans dat Inge er naast kon zitten.

Het gezelschap was duidelijk anders dan het vorige. De gemiddelde leeftijd lag ook een stuk hoger. “Leuk,” zei Inge tegen Bart, “er is een Engelse film over een groep bejaarden, die in India in een hotel gaat wonen als een soort plaatsvervangend bejaardentehuis. Misschien moet je ook zoiets beginnen.” Bart keek haar een beetje beledigd aan. “Die mensen betalen wel onze rekeningen,” zei hij. Inge schoot in de lach. “Kleine ondernemer van me,”antwoordde ze, maar iedere keer als Bart over ‘ons’ of ‘wij’ sprak, voelde Inge zich gelukkiger dan ooit.  Verder waren het overwegend aardige mannen en vrouwen, die elkaar kenden via een vereniging voor vegetariërs. “Als ik oud word,” zei Inge toen ze het gezelschap met elkaar in gesprek zag op het terras, “wil ik op deze manier oud worden. Het is al zo ondankbaar om oud te worden, maar dan kan het maar beter een beetje waardig gebeuren.”  Bart knikte; hij was het duidelijk met haar eens. Het gezelschap keuvelde wat beschaafd over een aantal mensen waar Inge nog nooit van had gehoord. Op zulke momenten miste ze Ada wel, want die had altijd over ieder onderwerp wel enige kennis paraat en wist die dan weer met zo’n aplomb te brengen alsof ze nou juist van dat onderwerp alles af wist.

Toen het gezelschap na de lunch weer terugging naar de centrale ruimte bleef er alleen al een wat oudere man achter. “Volgens mij gaan ze zo weer beginnen,” zei Inge, die net bezig was om de borden op elkaar te stapelen. “Pas op,” zei de man, “even wachten.”  Hij pakte wat bestek van een bord waardoor Inge weer door kon gaan met stapelen. Inge bedankte hem, want nu hoefde ze maar een keer te lopen. Zonder er verder nog woorden aan vuil te maken, pakte de man het andere lege dienblad dat er nog stond en zette de glazen er op. “Doe dat nou niet,’ zei Inge, die zich toch een beetje ongemakkelijk begon te voelen. “Welnee kind,” zei de man opgeruimd, “het is een kleine moeite en ik ga zo lekker op het terras zitten.” Hij liep mee naar de keuken en zette het dienblad voor Inge alvast maar gelijk bij de vaatwasser. “Moet u niet terug?” vroeg Inge. “U bent hier als gast.” De man keek een keer rond. “Grote keuken,” zei hij bewonderend, “maar  ben je gek;  ik ga zo lekker een boek lezen.”

Nadat de vaatwasser was ingeruimd en de groenten voor de lasagne van die avond waren gesneden, ging Inge met twee glazen wijn bij de oude man zitten. “Klaar?” vroeg hij. “Nou,” zei Inge, “het is in ieder geval makkelijk dat ik niet apart voor de vegetariërs moet koken.” De man knikte. “Dat zijn zeikerds,” zei hij daarna met overtuiging, “het lijkt me trouwens hard werken.” Inge vond het wel meevallen, maar ze hield het voor zich. Ze had dolgraag gevraagd waarom de man niet met de rest van het gezelschap mee was, maar ze wist zich in te houden. “Ik ben eigenlijk alleen mee omdat er hier van dat prachtige licht is,” zei de man alsof hij Inge’s gedachten had geraden, “ik fotografeer graag en mijn vrouw mediteert graag.” Inge zag het wel voor zich. Een vrouw, die er heilig van overtuigd was dat zij de baas in huis was en een man, die haar ondertussen lekker liet kletsen en gewoon zijn eigen gang ging. “Heeft u hier al veel gefotografeerd?” vroeg Inge. “Nee,” zei de man, “ik loop zo de tuin wel even in en druk een paar keer af.” Erg enthousiast klonk het nou ook weer niet, maar regel nummer een was volgens Bart om nergens bij gasten ooit een mening over te hebben. “Trouwens nog bedankt,” zei de man en hij nam dan weer wel enthousiast een slok van zijn wijn.

De man vertelde boeiend over een verdwenen wereld. In het midden van de jaren zeventig was hij begonnen om Super8 filmpjes te maken. Inge zelf had zo’n oom gehad, die altijd met zo’n ding in de weer was geweest. Ieder kinderfeestje van haar neefje was in detail vastgelegd. “Leuk voor later.” Inge kon zich niet herinneren dat er ook ooit maar iemand nog naar de noeste huisvlijt van die oom had gekeken, maar louter het bezit van zo’n ding maakte je in die tijd op veel gebieden tot een autoriteit. “Ik had een Eumig,” zei de man trots. Inge zei het helemaal niets, maar daar het voor de oude man blijkbaar belangrijk was, knikte ze maar en probeerde ze er vooral zo overtuigend mogelijk onder de indruk over te komen. “Prachtig apparaat,” zei de man, “ik heet trouwens Wim. Dat apparaat was echt zijn tijd vooruit.” Inge gokte maar dat dit weer over de Eumig ging. “Tegenwoordig kan iedereen filmen, maar in onze tijd moest je nog echt iets kunnen.” Inge verwachtte nu zo’n prevelementje waar ze ook bij patiënten zo’n hekel aan had, dat vroeger alles beter was, maar de man was juist heel relativerend. “Achteraf was het natuurlijk allemaal vreselijk,” ging hij verder, “maar wij vonden het allemaal al heel wat.” Dat herinnerde Inge zich dan weer van haar oom, die er ook van overtuigd was dat hij een groot cineast was. Omdat Inge’s oom nu eenmaal de broer van haar moeder was, moest dat dan wel uiteraard een Franse of een Spaanse zijn, maar dan natuurlijk wel weer een, die uit Spanje was gevlucht voor de dictatuur van generaal Franco.

Wim leek minder last te hebben van dergelijke pretenties; hij vertelde vrolijk verder. Inge schatte in dat Wim dan zijn eigen gang mocht gaan, maar dat zijn vrouw van haar kant Wim’s verhalen inmiddels ook allemaal wel kende en hem naar vermogen negeerde. “Tegenwoordig maak je met je telefoon betere filmpjes dan vroeger  met al die apparatuur en duur dat die klerezooi was.” Dat kon Inge zich ook nog wel van die vreselijke oom herinneren. Ieder nieuw snufje werd op verjaardagen geshowd en daarbij bleef de prijs zeker niet onbenoemd. De verjaardagsgasten riepen daaropvolgend dan wel allemaal een keer verplicht dat het weliswaar duur was, maar dat het zeker de moeite waard zou zijn. “Later werd het natuurlijk wel beter,” ging Wim verder, “de apparatuur werd beter en de kleuren werden langzamerhand ook wat levensechter.” Met een glimlach dacht Inge terug aan de oranjegloed die over al de vakantiekiekjes van haar ouders heen lag.

Nadat Inge alvast weer de wijn was gaan pakken., ook de vegetariërs wisten daar wel weg mee, ging Wim zijn fototoestel pakken. Toen Inge weer terugkwam, zat hij alweer lekker ontspannen in zijn stoel. “U zou toch gaan fotograferen?” vroeg Inge. “Al klaar,” zei Wim met een grijns, “ik ben een hele tijd bezig geweest met fotograferen.” Inge schoot in de lach. Toen ze later weer langs liep, zag ze dat Wim een aantal anderen van het inmiddels gearriveerde gezelschap met overtuiging aan het vertellen was hoelang hij naar de juiste hoek voor de juiste foto had moeten zoeken.  “Ging het?” vroeg ze aan Bart, maar dat had ze eigenlijk net zo goed niet hoeven doen. Aan Barts zelfingenomen gezicht zag Inge wel dat het allemaal prima was gegaan. Hij gaf haar een kus en duwde even vluchtig zijn kruis tegen haar aan. “Gedraag je,” zei Inge. “Altijd,” zei Bart, “wat heb jij gedaan?” Inge duwde zich nu van haar kant eens lekker tegen Bart aan. Ze wist dat hij er een hekel aan had als ze al te voortvarend was, maar nu in dit gezelschap kon hij haar toch moeilijk voor haar billen slaan. “Ik heb met die keurige oude heer daar zitten praten,” zei Inge. “Keurig?” vroeg Bart een keer lichtelijk geamuseerd, maar voor Inge iets kon vragen, werd hij alweer door een van de gasten geroepen. Het gezelschap was blijkbaar erg te spreken over de het middagprogramma, want de wijn ging er nog harder doorheen dan normaal.

Als Inge van te voren een beeld in haar hoofd had moeten maken van de vrouw van Wim, was dit in ieder geval het beeld geweest dat echt als laatste had gemaakt. Wims vrouw was stevig, zonder echt dik te zijn, maar in dit gezelschap van hele en halve asceten viel ze daardoor natuurlijk al snel op. Voor haar leeftijd was het nog wel steeds een knappe vrouw, maar het donkergeverfde haar detoneerde nogal bij haar gezicht. Inge gaf de vrouw een hand. “Ik heb net kennis gemaakt met uw man,” zei ze. De vrouw keek haar mild meewarig aan. “Ja,” zei ze, “dat geloof ik graag. Wim maakte eigenlijk altijd al graag kennis met leuke vrouwen.” Inge voelde zich wat ongemakkelijk, maar werd gelukkig gelijk weer gered door een andere bezoeker, die nog wijn wilde.

Na een dag redelijk hard werken, was Inge blij toen de laatste gasten eindelijk naar bed gingen. “Wij moeten morgen weer als eerste op,” mokte ze tegen Bart. “Ja,” zei Bart, “daarom is het voor hen vakantie en voor ons werk.” Inge slikte de opmerking dat het officieel voor haar ook vakantie was, gelijk weer in. Ze ging lekker tegen Bart aanliggen in de in ieder geval geruststellende wetenschap dat ook Bart vanavond veel te moe was om wat dan ook te doen. “Soms maak je ook de gekste dingen mee,” zei Inge. Ze vertelde over de vreemde reactie van de vrouw van Wim. “Ach,” zei Bart, “ze is Portugees en een beetje jaloers.”  Hij lachte een keertje. “Wat valt er nou iedere keer te lachen?” vroeg Inge wantrouwig. “Wim,” zei Bart, “is Wim van Wijchen.” Het zei Inge helemaal niets en geïrriteerd rolde ze van Bart weg. Hij hield zijn kleine geheimpjes maar lekker voor zichzelf. Bart sloeg zijn arm om haar heen en kuste haar in haar nek. Bart Jan zou nu alsnog uitgebreid gaan vertellen wat er aan de hand was, maar Bart toonde geen enkele aanvechting om dat ook te gaan doen. In plaats daarvan hoorde Inge zijn ademhaling langzaam rustiger worden. De zak zou gewoon in slaap vallen en haar vrolijk verder laten raden wie die zogenaamde Wim van Wijchen dan wel was. Geïrriteerd draaide ze zich terug weer met haar gezicht naar Bart toe. “Nou?” vroeg ze zo onwelwillend mogelijk. “Ga je me nog vertellen wie die Wim van Wijchen is?”  Bart was duidelijk al ver heen; hij deed zijn ogen een stukje open. “Wie?”vroeg hij wat geïrriteerd. “Wim van Wijchen?” zei Inge. “Jezus,” zei Bart, “maak je me daarvoor wakker.” Hij was duidelijk geïrriteerd. “Wim van Wijchen is een Nederlandse cineast, zoek hem maar op op Wikipedia. Daar staat hij vast wel op.” Bart draaide zich weer om en Inge bleef een beetje boos liggen.

“Weet je,” zei Inge de volgende ochtend terwijl ze samen met Bart de croissants in mandjes aan het doen was, “ik heb die Wim van Wijchen opgezocht.” Bart keek haar een beetje geamuseerd aan. “Hoe ken jij een, ik citeer: pionier van de erotische film in Nederland?” Bart haalde zijn schouders op. “Gewoon via Breuer,” zei Bart en hij ging rustig verder met het inschenken van de kannen sinaasappelsap. “Wil je zeggen dat Breuer ooit geïnvesteerd heeft in erotische films?” vroeg Inge nu wel heel erg verbaasd. Bart schoot in de lach. “Voor zover ik weet niet,” zei Bart, “die dooie diender. Willem was een zakenrelatie van een zakenrelatie van Breuer. Die kerel heeft geloof ik wel ooit in die branche geïnvesteerd.” Inge keek er van op; je kwam toch niet iedere dag een ‘pionier van de erotische film in Nederland’ tegen in levende lijve. “Hij kan er bijzonder smakelijk over vertellen,” ging Bart verder, “vooral over de begintijd met zijn Super8 filmpjes en amateuristische modellen.” Inge kende die oude boekjes met die vreselijke kleurenfoto’s nog wel van vroeger. Haar broer had er een paar gehad. “Waarom zit hij dan hier?” vroeg Inge. “Zijn vrouw,” verklaarde Bart, “die hij trouwens in de branche heeft opgedaan. Alleen, hij maakt er absoluut geen geheim van, maar ik geloof niet dat het de bedoeling is dat de andere leden van het vegetarische clubje het weten.” Inge besloot verder haar mond te houden, maar in gedachten vertelde ze het al tegen haar collega’s tijdens de nachtdienst. “Je raadt echt nooit wie ik daar in Frankrijk heb ontmoet…..” het drong tot Inge door dat deze kleine fantasie de eerste keer was dat ze over Nederland als thuis dacht.  

Wims interesse in Inge leek net zo oprecht, zonder opdringerig of vervelend te zijn als zijn desinteresse in de meer spirituele behoeftes van zijn vrouw. Hij bleef ook deze middag lekker zitten terwijl de rest van het gezelschap ging mediteren. Ongevraagd zette hij alvast de glazen op het dienblad. “Dank je wel,” zei Inge, “je hebt de middag nodig om tot een meesterlijke foto te komen.” Wim gaf haar een ondeugende knipoog. “Zo is het maar net.” Na het afruimen, moest Inge de kaas nog raspen voor de pannenkoekjes van die avond, maar daarna kon ze lekker even op het terras gaan zitten bij hun intrigerende gast. “Wat wil je weten?” vroeg Wim vriendelijk. “Hoezo?” vroeg Inge verbaasd. “Dat,” zei Wim, “is nou een van de leuke dingen van mijn vroegere werk; mensen willen altijd wel iets(!) weten.” Inge voelde zich betrapt. “Ben ik zo doorzichtig?” vroeg ze. “Nee hoor,” zei Wim, “niet meer dan alle anderen. Bovendien, schaam je vooral niet. Op mijn leeftijd blijft er weinig anders over dan te vertellen over het verleden.” Hij nam met een genoegen een slok van de wijn, die Inge alvast voor hem had meegenomen. “Wat me nou het meest intrigeert,” zei Inge eerlijk, “is hoe je tot zoiets komt.” Wim haalde zijn schouders op. “Eigenlijk wilde ik filmmaker worden, maar daar heb je geluk en talent voor nodig. Of ik talent had, weet ik eigenlijk niet, maar geld en geluk waren er in ieder geval niet. Daarom heb ik toen maar een bioscoop overgenomen; een mens moet toch wat. Spannender is het allemaal niet.” Inge liet het allemaal even bezinken. In haar fantasie zag ze een nog jonge Wim in een hokje zitten om kaartjes te verkopen. Het had iets nostalgisch. “Je kan je vast wel voorstellen,” ging Wim op licht ironische toon verder, “dat dit nou niet echt de bioscoop was waar familievoorstellingen werden gedraaid.”  Inge schoot in de lach. “Ja,” zei Wim, “het was allemaal net zo ranzig en amateuristisch als jij je voorstelt.”

“Maar,” zei Inge, “dat maakt je toch nog niet tot een ‘pionier op het gebied van de erotische film in Nederland’ of zo.” Wim keek haar nu een beetje verbaasd aan. “Zo staat het op Wikipedia,” zei Inge. Wim schoot nu in de lach. “Alles dat maar lang genoeg bestaat, wordt op een bepaalde manier vanzelf cultuur.”

“Nou, “ zei Inge, “dat kan ik me dan wel weer voorstellen. Filmpjes of foto’s uit die tijd zijn nu vooral aandoenlijk.” Wim lachte een keer schamper. “Voor ik begon, was de vooral uit Duitsland geïmporteerde bagger zo mogelijk nog slechter. Alleen nu opeens is het toch een beetje cultuur. In de tijd dat het werd gemaakt, was de kritiek niet van de lucht.”

“In die tijd was de kerk natuurlijk nog veel sterker,” zei Inge begrijpend. “De kerk,” zei Wim wat ironisch. “Nee hoor, dat had niets met de kerk te maken; wel met een sekte overigens.”  Wim kon er zichtbaar nog steeds kwaad over worden. “Het waren vooral de Dolle Mina’s.”  Inge keek maar even voor zich. Wim had het over haar eigen moeder kunnen hebben. Met de kennis van nu waren die dames natuurlijk ook redelijk bekrompen, maar Inge was opgevoed vanuit het idee dat de Dolle Mina’s vooral bevrijders waren en de gedachte aan haar moeder als een soort moraalridder was echt nieuw voor haar. Wim vertelde hoe hij zijn eerste modellen via obscure blaadjes had geworven. “Meestal waren het gewoon nieuwsgierige mensen, die het allemaal een keer wilden proberen.”

“Voor het geld?” vroeg Inge. Wim schoot in de lach. “Voor het geld hoefde je het niet te doen,” zei Wim, “als je er een paar honderd gulden aan over hield, was het veel.” Inge schoot in de lach. “Lach maar,” zei Wim mild, “alleen al het regelen van een goede locatie was een ramp op zich.”

“Had je dan geen studio?” vroeg Inge. “Nog niet in onze dromen,” zei Wim, “het was allemaal behelpen.” Inge liet het er allemaal maar bij. Het klonk allemaal meer treurig dan erotisch.  “Toch,” zei Wim, “was het best een leuke tijd, maar dat kan natuurlijk alleen maar zo lijken omdat ik toen nog gewoon een hele nacht door kon slapen en niet drie keer naar het toilet hoefde.” Hij lachte er een beetje bitter bij. “Nou,” zei Inge meer vriendelijk dan welgemeend, “dat valt toch wel mee.”

“Kind,” zei Wim, “zelfs hier heb ik een spiegel in de slaapkamer.” Inge haalde haar schouders op en liet het er maar bij. Het was natuurlijk waar, maar het feit bleef dat Wim prachtig kon vertellen over de modellen en vage producenten waarmee hij had gewerkt. De ene keer had hij met geld van een hasjimporteur een filmpje gemaakt waarmee deze zijn vriendin tot een ster wilde maken. “Was jouw soort films daar dan het juiste medium voor?” vroeg Inge voorzichtig. “Eerlijk gezegd,had ik ook zo mijn bedenkingen,” zei Wim, “maar voor vijfduizend gulden hield ik die wel voor me. Het was bovendien een andere tijd. Door de film Deep Throat hadden allerlei lieden opeens dollartekens in hun ogen.” Inge zag het sterk voor zich: mannen en vrouwen met vooral overal heel veel haar en een nog jonge Wim daartussen, die met zijn Eumig daar tussendoor probeerde om een filmpje op te nemen. “Was het een succes?” vroeg Inge. “Wat denk je zelf?” vroeg Wim wat schamper. “Zelfs voor Deep Throat was nog vijfentwintigduizend dollar beschikbaar, ongeveer het tienvoudige.” Inge begreep ook wel dat, zelfs in de jaren zeventig, vijfduizend gulden niet veel was voor een film. “Wat gebeurde er dan met die filmpjes?” vroeg Inge, die nu toch ook wel gewoon het naatje van de kous wilde weten. “Meestal kocht mijn distributeur ze van me en soms ging het met gesloten beurzen. Ik leverde hem dan een paar filmpjes en in ruil daarvoor kregen wij dan een aantal films, die we gratis mochten draaien. Alleen als af en toe een vermogende particulier bereid was om bij te springen, werd het wat beter”

“Gebeurde dat vaak?” vroeg Inge. “Hoogstens zelden; ik heb een filmpjes gemaakt voor een zeer welgestelde chocoladefabrikant uit Rotterdam; die werden dan natuurlijk wel weer wat beter, maar waren in eerste instantie alleen voor eigen gebruik bedoeld. Pas later…” Wim lacht een keer cynisch, “bood hij ze alsnog aan voor de verkoop.” Inge keek er van op. “Het was inmiddels uit,” verklaarde Wim. “Hufter,” zei Inge. “Dat kan je wel zeggen,” zei Wim. Inge stond op. “Ik moet nog snel wat aan het eten doen en jij moet nog een paar foto’s maken waar je de hele middag aan hebt gewerkt.” Wim schoot in de lach. “Ik ga snel mijn camera halen,” zei hij, “want zonder camera is het allemaal nog ongeloofwaardiger.”

Die avond lagen Inge en Bart weer redelijk uitgeput in bed. “Hoelang blijven die lui nog?” vroeg ze aan Bart. “Nog twee dagen en dan komen de volgende gasten pas weer dinsdag. “ Inge gaf Bart een kus. “Wat een luxe, zomaar drie dagen vrij.” Bart keek wat moeilijk en Inge gaf hem nog een kus. “Ik weet het,” zei ze, “ze betalen wel onze rekeningen.”  Bart sloeg zijn arm om haar heen. “Trut,” zei hij welgemeend, “er komt echt een dag dat ik je wat aandoe.” Inge kroop tegen hem aan. “Dat is goed,” zei ze, “maar dan wel wanneer dit gezelschap weg is; ik ben er nu te moe voor.” Dat gold blijkbaar ook voor Bart, want hij liet het bij zijn dreigement.